کارکرد حدیث در دانش کلام

نویسنده

  • محمد شعبانپور استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

علم کلام، علمی است که دربارۀ اصول و عقاید اسلامی بحث می کند و با استفاده از روش‌‌‌های مختلف استدلال به دفع شبهات مخالفان می‌‌‌پردازد. حدیث نیز به معنای سخنی است که حاکی ازقول وفعل وتقریر معصوم باشد.این پژوهش باروش تحلیل محتوا به کارکرد حدیث درکلام می پردازد و این نتیجه به‌‌‌ دست آمد که در دورۀ نخست کلام اسلامی بنای متکلمان بر آن بود که اعتقادات اسلامی را با ذکر آیات و روایات بیان کنند و حتی دردوره کلام عقلی نیز حدیث به کلی کنار گذاشته نشده بود ولی امروزه یکی از مشکلات اساسی که در کلام وجود دارد فاصله گرفتن آن ازکلام نقلی است در حالی که حدیث در تبیین مسائل کلامی به‌‌‌ویژه در برخی از مسائل جدید آن، همچنان جایگاه برجسته‌‌‌ای دارد.  حدیث درتبیین مسائل کلامی بویژه دربرخی ازمسائل جدیدآن، همچنان جایگاه برجسته ای دارد و حائز اهمیت است .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ظرفیت‌های دانش کلام در مطالعات تمدنی

این مقاله از دو بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش نخست با اشاره به تعریف‌ها و مفاهیم اصلی مانند تمدن و طبقه‌بندی دانشی مطلوب، جایگاه دانش کلام در این طبقه‌بندی و ظرفیت‌های دانش کلام در مطالعات تمدنی نشان داده می‌شود. ظرفیت کلام در دو قلمروِ تبیین رویکرد تمدنی از دین و نیز ارائه دستگاه‌مند و جامع از آموزه‌های دینی خلاصه شده است. در این مورد به صورت استقرایی می‌توان به مباحث هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، ...

متن کامل

سیاق لغوی: مفهوم و کارکرد آن در فهم حدیث

از دیرباز دانشمندان اسلامی و به خصوص فقیهان، در صدد کشف راه ها و روشهای متعدد فهم حدیث، یکی از دو منبع اصیل فکر و عمل اسلامی بوده اند، از جمله این راه ها و روشها، دقت در سیاق لغوی متن حدیث است و علما از سیاق در کشف معنا، شناخت انواع علل و موانع فهم حدیث، حذف، اصلاح و تنقیح احادیث آسیب دیده بهره جسته­اند و عدم ملاحظه این روش، گاهی منجر به معانی غیر مراد از حدیث می گردد. در این مقاله، که به روش ...

متن کامل

جایگاه و کارکرد حدیث در تفسیر بیان السعاده

در تفاسیر قرآن رویکردهای مختلفی درباره‌ی میزان و نحوه‌ی بهره گیری از حدیث مشاهده می‌شود. در تفسیرهای عرفانی این امر از جنبه های مختلفی مانند میزان تأثیر گرایش مفسر در گزینش و فهم روایات تفسیری، اهمیت بیش‌تری دارد. به همین جهت، تعیین جایگاه و کارکرد حدیث در این تفاسیر می تواند به عنوان سنجه‌ای برای تعیین میزان اعتبار آن‌ها درنظر گرفته شود. در این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی گردآوری شده، ...

متن کامل

کارکرد سنّت در دانش فقه

در میان علوم لازم برای دانش فقه، سنّت و احادیث اهل بیت(ع)مهم‌ترین منبع و علوم مورد نیاز بعداز قرآن کریم و به عنوان یکی از پایه‌های ضروری اجتهاد به شمار می‌آید.با توجّه به نقش عمدة آن در فقه، مقالة پیش رو درصدد است تا با تکیه بر سنّت و احادیث موجود و مطالعة دانش فقه به کارکردهای سنّت در این دانش دست یابد. بدین منظور، ضمن تبیین برخی از مبادی تصوّری و تصدیقی دانش فقه، تحقیق و تتبّع خود را در دو حوزة فقه...

متن کامل

سیاق لغوی: مفهوم و کارکرد آن در فهم حدیث

از دیرباز دانشمندان اسلامی و به خصوص فقیهان، در صدد کشف راه ها و روشهای متعدد فهم حدیث، یکی از دو منبع اصیل فکر و عمل اسلامی بوده اند، از جمله این راه ها و روشها، دقت در سیاق لغوی متن حدیث است و علما از سیاق در کشف معنا، شناخت انواع علل و موانع فهم حدیث، حذف، اصلاح و تنقیح احادیث آسیب دیده بهره جسته­اند و عدم ملاحظه این روش، گاهی منجر به معانی غیر مراد از حدیث می گردد. در این مقاله، که به روش ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 33

صفحات  165- 194

تاریخ انتشار 2018-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023